منابع مطالعاتی مهمترین چالش روشندلان / معضلی به نام PDF که دست نابینایان را همه جا بسته است
تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۸۶۷۵۶
تامین منابع مطالعاتی برای روشندلان یکی از مهمترین دغدغه‌های این گروه از جامعه است و بررسی‌ها نشان می‌دهد کتاب بریل مساله اصلی این گروه از جامعه برای دستیابی به اطلاعات مورد نیازشان نیست. - اخبار فرهنگی -
خبرگزاری تسنیم- مهناز سعیدحسینی: 23 مهر ماه در تقویم شمسی ما مصادف است با روز جهانی عصای سفید که برای گرامیداشت حقوق نابینایان در سراسر جهان به این نام، نامگذاری شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از مراکزی که در کشور ما کار تولید کتاب مخصوص نابینایان را انجام می‌دهد مرکز «رودکی» یعنی مرکز «چاپ و تولید کتاب و نشریات گویا و به ریل» است. طبعاً ما به سراغ این مرکز و مدیر آن رفتیم که متاسفانه موفق به مصاحبه با مدیر نشدیم، اما مسئولان مرکز، دکتر عباس صادقی را به ما معرفی کردند که به فعالیت‌های این مرکز آگاه است و در عین حال می‌توانست درباره کتاب نابینایان به خوبی برای ما صحبت کند و از مشکلات پیش روی نابینایان در حوزه مطالعه بگوید.
صادقی در ابتدای سخنانش تاکید داشت که بگوید یک کارمند و کارشناس سازمان بهزیستی است و از این مقام با ما سخن می‌گوید اما اشراف او به موضوع کتاب نابینایان و بیان مطالبات نابینایان در حوزه فرهنگ کتابخوانی و مطالعه سمت و سوی گفت‌وگوی ما را به جای دیگری برد، جایی که ما معضل مطالعه را صرفاً در مساله کتاب بریل ندانیم و از نگاه یک نابینای محقق به این مساله توجه کنیم. گفت وگوی ما با صادق عباسی را در ادامه می‌خوانید:
* وضعیت کتاب‌های بریل برای نابینانیان را چه طور می‌بینید؟
پرداختن به این بحث مقدماتی لازم دارد که لازم است در ابتدا این مقدمات را بیان کنم. افراد نابینا با سایر معلولان تفاوت عمده دارند. کتاب برای معلولان دیگر در همان قالب کتاب عادی قابل استفاده است یعنی ناشنوایان، اتیسم و انواع معلولیت‌ها کتاب افراد عادی را استفاده می‌کنند. تنها گروه معلولانی که نیاز دارند منابع مطالعاتی برایشان مناسب سازی شود، نابینایان هستند. مطلب دیگر اینکه کار تولید منابع مطالعاتی برای افراد جامعه وظیفه یک نهاد خاص نیست.
آموزش پرورش و وزارت علوم و سایر وزارت خانه‌ها و بخش‌ها به اقتضای خودشان منابع مطالعاتی خود را تولید می‌کنند و بخش‌های خصوصی و مراکز خبری هم که خیلی متعدد هستند و هر یک منایع مطالعاتی تولید می‌کنند. اینکه وضعیت کتاب بریل چگونه است سؤال مهم و در عین حال سخت است چون ما ارزیابی دقیقی از منابع موجود نداریم تا بدانیم چه قدر از آنها به شکل بریل موجود است؟
اما همین قدر بدانید جز بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش و تا حدی وزارت علوم، اصولاً سایر بخش‌های دولتی و خصوصی تعهدی به افراد نابینا احساس نمی‌کنند و کسی خود را ملزم نمی‌داند که منابع مطالعاتی‌اش را به گونه‌اش مناسب سازی کند که افراد نابینا استفاده کنند. سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش هم منابعشان بسیار محدود است و در نتیجه منابع مطالعاتی موجود اصلاً کفاف نابینایان را نمی‌دهد.
* یعنی سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش در حد منابع درسی پاسخگوی نابیانایان هستند؟
منابعی که آموزش و پرورش تهیه می‌کند عموماً درسی است و حتی نسبت به منابع غیر درسی خودش هم چندان تعهدی به مناسب سازی نمی‌بیند. یک زمان در سازمان بهزیستی مجله رشد بریل می‌شد که الان آن هم نمی‌شود. در سازمان بهزیستی مرکز رودکی نماینده سازمان برای این کار است و ما خودمان را هم در حوزه کتاب‌های عمومی و هم درسی مسئول می‌دانیم.
البته چون در هر دو حوزه دست تنها هستیم خیلی کم از عهده کاری که باید انجام دهیم بر می‌آییم. هرچند آمارهایمان خوب است و ده‌ها هزار ساعت کتاب صوتی و چند هزار عنوان کتاب بریل داریم، اما این آمار نسبت به امکانات خودمان خوب است ولی اگر با نیاز نابینایان به خصوص نیازهای تخصصی مقایسه کنیم اصلاً خوب نیست.
* درباره این دشواری‌های تولید کتاب بریل و دست تنهایی در این حوزه هم توضیح می‌دهید؟
من توصیه می‌کنم که صرفاً بر کتاب‌های بریل تمرکز نکنیم و هدف گذاری باید تولید محتوا به یاد روی کتاب‌های دسترس پذیر باشد یعنی کتاب‌هایی که نابینایان می‌توانند بخوانند. ما از سه راه می‌توانیم کتاب‌ها را بخوانیم: 1- کتاب‌های بریل 2- کتاب‌های گویا که ما در رودکی هردو مدل کتاب را تولید می‌کنیم. بعضی از کتابخانه‌ها هم مثل دانشگاه تهران، تعدادی از کتاب‌های درسی گویا کرده است. اما سومین راه منابع الکترونیک است.
تولید کتاب‌های بریل افزایش می‌یابد/ برنامه‌های کانون برای کودکان مبتلا به اوتیسمالان ما با توجه به پیشرفت تکنولوژی ابزارهایی داریم که می‌تواند منابع را در اختیار افراد نابینا قرار دهد. یعنی نرم افزارهای صفحه خوان به کمک نرم افزارهای متن به گفتار، متن الکترونیک را می‌خوانند و الان چند نرم افزار روی گوشی نابینایان یا روی رایانه می‌تواند هر فایل متنی اعم از tex, dox, html و هر فایل متنی را برایشان بخواند. اما اینجا یکی از حوزه‌هایی است که دولت و نهادهای مختلف به شدت می‌توانند به ما کمک کنند و کمکشان هم بسیار آسان است اما انجام نمی‌دهند.
* این کار آسان چیست که از آن دریغ می‌کنند؟
ببینید با توجه به انتشار کتاب‌ها در فضای مجازی یکی از رویه‌هایی که کاملاً مرسوم شده، استفاده از فرمت pdf در این روند است. این درحالی است که فرمت یاد شده اساس را بر شکل بصری کارها می‌گذارد که برای افراد عادی خیلی خوب است، درحالی که این فرمت از محتوا برای نابینایان قابل استفاده نیست. چون گرافیکی است و متن نیست نرم افزارهای صفحه خوان، آن نمی‌خوانند. منظورم از کار ساده همین است که به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که این فرمت خاص محتوا نیز برای روشندلان قابل استفاده شود.
* این مشکل بیشتر کجا نمود پیدا می‌کند؟
جاهایی که من به عنوان یک محقق نابینا به مراکز پژوهشی مراجعه می‌کنم و می‌بینم مراکز علمی پژوهشی خدمات رایگانی می‌دهند اما فقط در فرمت pdf و هر چه می‌گوییم چرا حداقل html و آن لاین در سایتتان قرار نمی‌دهید به ما جواب درستی نمی‌دهند. زور ما که به آنها نمی‌رسد حالا اگر خبرگزاری تسنیم، این را از طرف جامعه نابینایان از سازمان‌ها و نهادها مطالبه کند که چرا نهادهای دولتی رسید مطالب درخواستی ما را به صورت متنی نمی‌دهد، کار بزرگی برای نابینایان انجام داده است. حتی دولت فیش حقوقی من را به صورت pdf می‌دهد و من نمی‌توانم از محتوایش باخبر شوم!
الان مطالعه فقط کتاب نیست. من به عنوان یک شهروند باید بتوانم بسیاری از منابع را بخوانم و وقتی منابع فقط به شکل pdf عرضه می‌شود من نمی‌توانم آن را بخوانم. البته من نمی‌گویم pdf حذف شود ولی می گویم وقتی فقط به صورت pdf عرضه می‌شود، ما از تمام اینها محروم می‌شویم.
* پس با این اوضاع شما باید از خواندن محتوای نرم افزارهای ارائه کننده کتاب‌های الکترونیک هم محروم باشید چون آنها هم عموماً به صورت تصویری هستند؟
بله؛ این اشکال بزرگی است. اما در عین حال اگر کتاب به صورت متن منتشر شود خیلی آسان است. البته بعضی‌ها می گویند اگر ما کتاب را به شکل word یا html بگذاریم قابل کپی کردن است که این هم توجیه مناسبی نیست چون کسی که کپی می‌کند، می‌خواهد آن را چاپ کند، pdf هم به راحتی قابل چاپ است یا قابل تغییر توسط نرم افزارهای مختلف. اگر کسی اهل سوء استفاده باشد از همان pdf هم سوء استفاده می‌کند. نتیجه اینکه فقط ما نابینایان این وسط از مطالعه و دسترسی به منابع محروم می‌شویم. یک مقاله علمی کلاً 20 صفحه است اگر یک نفر بخواهد سوء استفاده کند، تبدیل فایل pdf به متن اصلاً کاری ندارد. تایپ کردن این 20 صفحه واقعاً کاری ندارد. ولی اتفاقی که می‌افتد این است که ما نمی‌توانیم این متون را بخوانیم.
اینجا این نکته را هم بگویم جایی مثل نورمگ که یک پایگاه اسلامی محسوب می‌شود، وقتی ما به آنجا مراجعه می‌کنیم و می‌خواهیم از آنجا مقاله بخریم، مقاله‌های html خودش را تا 10 برابر گران‌تر می‌دهد. این برای من سؤال است که چرا باید فایل متنی را 10 برابر گران‌تر بخریم؟
مساله ما نابینایان در درجه اول کتاب بریل نیست
* چه پاسخی دارند؟
هیچ جوابی نمی‌دهند. آن چیزی که دوست داریم خبرگزاری تسنیم برای ما پیگیری کند این است که الان مساله ما نابینایان در درجه اول کتاب بریل نیست. کتاب بریل امکان خوبی است، من آن را نفی نمی‌کنم. ما در مرکز رودکی تولید کننده کتاب گویا و بریل هستیم اما الان با توجه به سرعت تکنولوژی از یک سو و گرانی کاغذ از سوی دیگر ما باید به این سمت برویم که تولید کتاب کاغذی به صورت انبوده را کاملاً فراموش کنیم.
ما باید به این سمت برویم که برای نابینایان کتاب متنی تولید کنیم و این کتاب‌های متنی را نابینایان به دو شکل می‌توانند بخوانند؛ یکی از راه نرم افزارهای تبدیل متن به گفتار و یکی هم از طریق دستگاه نمایشگر بریل که وظیفه‌اش این است که متن روی نمایشگر را به صورت خط بریل در می‌آورد و نابینایان به راحتی می‌توانند از متن‌های الکترونیک استفاده کنند. البته برای جاهایی خط بریل الا و لابد است. مثلاً ما نرم افزار خوبی برای خواندن متن‌های عربی نداریم و بعضی جاها بریل از متن صوتی و گویا بهتر است اما به هر حال ما باید این قضیه را از راه کتاب الکترونیک پیگیری کنیم تا کتاب کاغذی.
تولید کتاب بریل در اغما* ظاهراً کتاب بریل هم خیلی حجیم و تولیدش زمان بر است. درست است؟
بله. کتاب کاغذی بریل نسبت به کتاب‌های کاغذی معمولی حجم خیلی بیشتری دارند. مثلاً قرآن بریل بدون ترجمه فقط 6 جلد است و هر کدام از این جلدها به اندازه یک قرآن خیلی بزرگ است. هم کاغذ زیادی مصرف می‌شود هم حجم زیادی را می‌گیرد؛ آن هم در خانه‌های کوچک و آپارتمانی این روزها. یک نابینا اگر اهل مطالعه باشد چه طور باید این حجم بالا را در خانه جا دهد؟ ضمن اینکه کتاب الکترونیک امکان جست وجو هم به ما می‌دهند تا جایی که افراد عادی هم به این سمت می‌روند که کتابخانه الکترونیک داشته باشند.
یک وقت اگر کسی می‌خواست مجموع کتاب‌های اسلامی را جمع کند به یک سالن بسیار بزرگ به عنوان کتابخانه نیاز داشت اما الان اگر مجموعه نرم افزارهای نور را تهیه کنید، در مجموع 40-50 گیگا بایت همه این علوم و کتاب‌ها جا می‌شود و می‌توانید تمام منابع ارزشمند دینی را داشته باشید. یا نرم افزار المکتبة الشامله سعودی به همین ترتیب فضا از رایانه می‌خواهد و حجم زیادی ازمنابع را در اختیار محقق قرار می‌دهد.
نرم افزارهای نور و کتابخانه‌های دیجیتال هم ما را در نظر نمی‌گیرند
* این نرم افزارها که در واقع کتابخانه‌های دیجیتال هستند از نابینایان حمایت می‌کنند؟
نرم افزارهای علوم اسلامی که به اسم نور شناخته می‌شوند نرم افزارهای بسیار موفقی است و از نرم افزار المکتبة الشامله عربستان سعودی موفق‌تر است، اما یک فرق اساسی اینجا وجود دارد. نرم افزار سعودی من نابینا را در نظر گرفته و نرم افزارش را برای من دسترس پذیر کرده است و المکتبة الشامله به صورت رایگان در اختیار همه افراد دنیا قرار می‌گیرد. اما ما باید نرم افزار نور را بخریم در حالی که هیچ پشتیبانی از افراد نابینا نمی‌کند.
حتی بستن نرم افزارهای نور صرفاً با موس است و اصلاً از صفحه کلید پشتیبانی نمی‌کند. همچنین نرم افزار نور تحت هیچ شرایطی و تحت هیچ پروتکلی به ما این اجازه را نمی‌دهد که اگر از داخل نرم افزار نتوانیم متن را بخوانیم، خارج از نرم افزار به متن دسترسی پیدا کنیم، در حالی که نرم افزار المکتبة الشامله به راحتی برای ما خروجی متنی می‌گیرد.
* پس عملاً شما به عنوان یک محقق روشن‌دل در استفاده از منابع اسلامی هم دچار مشکل هستید؟
بله. اصلاً نمی‌توانیم استفاده کنیم مگر اینکه یک نفر بینا را کنار خودمان بنشانیم تا متن را برایمان بخواند. این موضوع کمی جای نگرانی دارد چون در شرایطی که منابع ما براساس اصول و برنامه‌هایی که داریم محدود باشد جای تردید نیست منابع خارجی و بدون کنترل جایگزین خواهد شد.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: ادبیات آیینی کتاب و ادبیات کتاب منابع مطالعاتی برای نابینایان سازمان بهزیستی کتاب های بریل آموزش و پرورش افراد نابینا نرم افزارهای تولید کتاب کتاب بریل نرم افزار کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۸۶۷۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای گاز «خنده» قلیان‌ها چیست؟/ جزییات طرح وزارت بهداشت درباره قلیان «اکسیژن»
به گزارش خبرآنلاین، مجری طرح مطالعاتی بررسی «قلیان اکسیژن» با هشدار نسبت به افزایش استعمال قلیان دخانی در زنان و مردان و عوارض ناشی از آن، در عین حال از طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن با نظارت وزارت بهداشت و با هدف کاهش مصرف قلیان دخانی خبر داد و گفت: دستگاه قلیان اکسیژن هنوز «تایید نهایی» را نگرفته و نتایج تحقیقات ملاک تصمیم‌گیری در این باره خواهد بود.
اخیرا بحث عرضه نوعی خاصی از قلیان تحت عنوان «قلیان اکسیژن» در برخی کافی شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها خبرساز شده؛ موضوعی که ظاهرا در راستای اجرای طرح مطالعاتی وزارت بهداشت در ۱۰ استان کشور است؛ چراکه متخصصان و مسوولان سلامت همواره نسبت به شکستن قبح استعمال قلیان در میان خانواده‌ها و استعمال آن به صورت گروهی و سرگرمی و نهایتا هم افزایش چندین برابری مصرف آن در زنان و مردان و بروز عوارض قلبی و تنفسی ناشی از آن در سنین پایین‌تر، هشدار داده‌اند.
دکتر غلامرضا حیدری - مجری طرح مطالعاتی بررسی «قلیان اکسیژن» در گفت‌وگو با ایسنا، در واکنش به اخبار و فضای ایجاد شده درباره این طرح مطالعاتی، با تاکید بر اینکه «قلیان اکسیژن»، استانداردهای وزارت بهداشت را دارد، اظهار کرد: مقدار گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در «قلیان اکسیژن» تنظیم شده و استاندارد است و حدود ۱۰ سال از زمان ثبت اختراع رسمی این دستگاه در کشور می‌گذرد.
ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی درباره قلیان اکسیژن خاطرنشان کرد: ادعای استفاده از «گاز خنده» در قلیان اکسیژن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در پاسخ به ادعاهای مطرح شده باید گفت، استفاده از گاز خنده در قلیان اکسیژن صحت ندارد.
وی درباره ترکیب گازهای قلیان اکسیژن گفت: سهم اکسیژن از ترکیب گازهای به کار گرفته شده قلیان اکسیژن حدود ۸۰ درصد است و نیتروژن می‌تواند به میزان ۵ درصد به ترکیب گازها اضافه شود.
مجری طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم ادامه داد: «اکسید نیتروژن» که با «گاز خنده» شناخته می‌شود در قلیان اکسیژن وجود ندارد. «انتونوکس» که یک گاز بی‌ضرر به حساب می‌آید که در قلیان اکسیژن استفاده می‌شود. پژوهش‌های متعددی درباره «انتونوکس» در سطح جهان انجام شده، یافته‌های این مطالعات از بی‌ضرر بودن این گاز حکایت می‌کند.
حیدری درباره اعتیادآور بودن انتونوکس به ایسنا اظهار کرد: انتونوکس از مسائلی مانند «ایجاد وابستگی»، «اعتیادآوری» و «گازهای خنده‌آور» تهی است. با توجه به ویژگی‌های انتونوکس باید گفت ادعاهایی که در ارتباط با قلیان اکسیژن مطرح شده یک بازی رسانه‌ای است.
وی درباره طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم اظهار کرد: بررسی دستگاه پاکدم که توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می‌شود یک طرح مطالعاتی به حساب می‌آید. این طرح مطالعاتی مورد تایید وزارت بهداشت واقع شده و «کد اخلاق» دارد.
نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری درباره قلیان اکسیژن
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در این طرح مطالعاتی افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند مورد نظرسنجی قرار می‌گیرند، افزود: هدف از اجرای نظرسنجی این است که مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن را ارزیابی کنیم. این ارزیابی‌ها به منظور بررسی مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از مصرف قلیان اکسیژن است. با توجه به مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از استعمال قلیان اکسیژن برای آینده این دستگاه تصمیم می‌گیریم.
وی گفت: در حال حاضر، قلیان اکسیژن در برخی استان‌ها مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. پاسخ به پرسش‌های «آیا قلیان اکسیژن عوارض دارد؟» و «آیا قلیان اکسیژن می‌تواند به عنوان یک دستگاه بی‌ضرر معرفی شود؟» به عنوان پرسش‌های این طرح مطالعاتی طرح شده‌اند. پاسخ به این پرسش‌ها به گذر زمان نیاز دارد؛ این پروژه تحقیقاتی باید به مدت یک یا دو سال انجام شود که بتوان به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داد.
اجرای طرح مطالعاتی در ۱۰ استان کشور
اظهارنظر درباره قلیان اکسیژن منوط به بررسی‌های کامل‌تر
حیدری افزود: طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن در شهر تهران انجام شده و مصرف‌کنندگان این دستگاه با «تست تنفسی» مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج تست تنفسی مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن نشان می‌دهد وضعیت تنفسی آنها نسبت به افراد عادی، کاملا بالاتر است. نتایج به دست آمده می‌تواند ما را به مسیری هدایت کند که قلیان اکسیژن، مشکلات سلامتی ندارد. البته تاکید می‌کنم که به طور قطع، اظهارنظر نهایی درباره قلیان اکسیژن به بررسی‌های کامل‌تر نیاز دارد. در نظر داریم افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند در ۱۰ استان کشور مورد ارزیابی قرار دهیم. بازهم تاکید می‌کنم اخبار مربوط به عوارض و اعتیادآوری قلیان اکسیژن، یک بازی رسانه‌ای و کذب محض است.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درباره جزئیات اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن به ایسنا اظهار کرد: مراکزی که قلیان‌های دخانی ارائه می‌دهند به صورت داوطلبانه در طرح تحقیقاتی شرکت می‌کنند. بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، درصد گازهای اکسیژن و نیتروژن قلیان اکسیژن تنظیم می‌شود. طرح تحقیقاتی در ۳ استان تهران، البرز و آذربایجان شرقی آغاز شده، همچنین امور مربوط به این طرح تحقیقاتی در استان بوشهر و شهر جیرفت در استان فارس در حال انجام است.
وی ادامه داد: استان‌های مازندران، زنجان، هرمزگان نیز به طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اضافه می‌شوند.
حیدری درباره جامعه آماری طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن نیز به ایسنا گفت: تعداد مراکز عرضه قلیان‌های دخانی که در طرح مطالعاتی لیان اکسیژن شرکت کرده‌اند باید به «حجم نمونه» که در طرح علمی برآورد شده، برسند. میزان جامعه آماری باید به نحوی باشد که آمار و ارقام خروجی طرح تحقیقاتی از منظر آماری، «معنی‌دار» و «قابل تایید» باشد. این طرح تحقیقاتی به یک یا دو سال زمان نیاز دارد که میزان داده‌های مورد نظر جمع‌آوری شود. پس از جمع‌آوری داده‌ها، آنالیزهای مورد نیاز انجام می‌شود.
چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن
وی درباره چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن گفت: سال‌ها است علیه دخانیات مبارزه می‌کنیم و با اقداماتی در نظر داریم میزان مصرف دخانیات را کنترل و محدود کنیم. برنامه‌هایی با هدف کنترل دخانیات طی سال‌های گذشته مطرح شده اما شکست خورده‌اند. همچنین ممنوعیت‌های استعمال دخانیات اثربخش نبوده‌اند و جرائم مربوط به تخلفات دخانیاتی به خوبی اجرا نشده‌اند.
افزایش مصرف قلیان در جامعه
حیدری با بیان اینکه متاسفانه قلیان در کشور به ویژه در میان جوانان به وفور استعمال می‌شود، افزود: مصرف قلیان در جمعیت نوجوان در حال افزایش است. بررسی‌ها بیانگر این است تفاوتی در ارتباط با میزان مصرف قلیان در میان زنان و مردان وجود ندارد؛ این در حالیست که میزان مصرف سیگار در میان مردان نسبت به زنان ۱۰ برابر بیشتر است. آمار و ارقام بیانگر این است که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد بالای ۲۵ سال، چه مرد و چه زن قلیان استعمال می‌کنند.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قلیان در میان جامعه ایرانی ورود کرده، افزود: قلیان در میان خانواده‌ها، اماکن تفریحی و جمعیت جوان کشور ورود کرده است. میزان دود هر وعده استعمال قلیان معادل استفاده از ۱۰۰ نخ سیگار است.
حیدری درباره تنباکوهای مورد استفاده در قلیان‌ها گفت: تنباکوها غیراستاندارد به حساب می‌آیند و عمدتاً با آلودگی‌های محیطی، میکروبی و قارچی همراه هستند. زغال‌هایی هم که در قلیان استفاده می‌شوند زمینه‌ساز مسمومیت با مونوکسیدکربن هستند.
افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی در پی افزایش مصرف قلیان
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی افزود: متاسفانه در ارتباط با کنترل مصرف قلیان هیچ برنامه‌ریزی کاملی وجود ندارد. با توجه به افزایش استعمال قلیان در میان جوانان و نوجوانان شاید بتوان گفت باید به انتظار افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی در سنین جوانی بنشینیم. در حالی که بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی معمولا در دهه‌های پنجم یا ششم زندگی بروز می‌کنند. شرایط به واسطه استفاده از قلیان به نحوی است که افراد ۲۰ و ۳۰ ساله دچار برونشیت مزمن و بیماری‌های قلبی هستند.
شاید قلیان اکسیژن جایگزینی برای قلیان‌های دخانی باشد
حیدری با بیان اینکه عوارض مصرف قلیان باید در کانون توجه قرار گیرد، افزود: بهره گرفتن از راهکارها و روش‌های علمی در جهت کنترل مصرف دخانیات باید در کانون توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد قلیان اکسیژن شاید بتواند جایگزین قلیان‌های دخانی شود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر، دستگاه قلیان اکسیژن «تایید نهایی» را نگرفته است. اگر نتایج تحقیقات و شرایط طوری باشد که این دستگاه جایگزین قلیان‌های دخانی شود، یک گام موثر در جهت حفظ سلامتی جامعه به حساب خواهد آمد. اما در مجموع اظهارنظر درباره قلیان اکسیژن منوط به بررسی‌های کامل‌تر بوده و نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری در این باره خواهد شد.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900077
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»